کاربرد مواد شیمیایی (chemical substance) نقش بسیار مهمی در زندگی حال حاضر بشر دارند و به ما اطمینان می‌دهند که همیشه انرژی و گرما را در اختیار داریم. مواد شیمیایی در همه جا هستند و باعث می‌شوند ما به ارتباطات از راه دور و رسانه‌ها دسترسی داشته باشیم. علاوه بر این ترکیبات شیمیایی نقش مهمی در اقتصاد ما دارند بنابراین مدیریت آنها از تولید و استخراج تا دفع برای جلوگیری از عوارض آنها بر سلامتی انسان ضروری است.
وبسایت پیلار تجارت در این مقاله سعی کرده است شما را با کاربردهای مواد شیمیایی بشتر آشنا کند. در واقع مواد شیمیایی بطور همزمان نعمت و نفرین هستند. درست همانطور که از فواید ترکیبات شیمیایی در زندگی خودمان لذت می‌بریم باید مراقب باشیم که با احترام با آنها رفتار شود تا اثرات مضر مواجهه با آنها به حداقل برسد.
در حال حاضر ترکیبات شیمیایی در حوزه‌های مختلف زندگی انسان مانند مواد غذایی که می‌خوریم، هوایی که تنفس می‌کنیم، مواد پاک کننده مختلفی که از آنها استفاده می‌کنیم دخیل هستند تا حدی که حتی احساسات انسانی ما نیز گاهی نتیجه واکنش بین مواد شیمیایی درون بدن ماست.
البته مهمترین کاربرد ترکیبات شیمیایی در زندگی روزمره ما افزایش مهارت ساخت محصولاتی است که عملکرد بهتری نسبت به نسل قبلی خود دارند.
کاربرد مواد شیمیایی در صنایع مختلف
کاربرد مواد شیمیایی در صنایع مختلف
مواد شیمیایی در محصولات پاک کننده
مواد شوینده محصولاتی هستند که حاوی ماده فعالی به نام سورفکتانت یا هیدروکسید آلومینیوم ماده فعال سطحی هستند. سورفکتانت‌ها می‌توانند کشش سطحی آب را کاهش دهند تا آب با روغن یا چربی مخلوط شود. به همین دلیل است که لباس‌های کثیف را با مواد شوینده شستشو می‌دهیم. مواد شوینده می‌توانند آلودگی‌ها را به صورت جامد یا مایع از بین ببرند.
ماده شوینده موجود در شامپوها نیز می‌توانند کشش سطحی آب را کاهش دهند و با خیس کردن موها چربی‌ها و آلودگی‌ها را از روی موها بشویند. شما می‌توانید لیست بلندی از ترکیبات شیمیایی بکار رفته در این محصولات را بر روی برچسب آنها مشاهده کنید که قادرند شوره، چربی و آلودگی‌ها را از روی موهای شما پاک کنند.
خمیر دندان یکی از دیگر از محصولات مراقبت بهداشتی است که همه ما بطور مکرر از آن استفاده می‌کنیم. خمیر دندان در واقع یک ترکیب شیمیایی است که از آب و کربوکسی متیل سلولز و مواد ساینده‌ای مانند هیدروکسید آلومینیوم و کربنات کلسیم ساخته شده است.
در ترکیب این محصول همچنین شیرین کننده‌ها، رنگ‌ها، تازه کننده‌های نفس، مواد از بین برنده میکروب‌ها و ماده‌ای فعال به نام سدیم فلوراید وجود دارد که باعث تقویت مینای دندان و محافظت در برابر پوسیدگی می‌شود.
مواد شیمیایی در تولید لباس
پارچه‌هایی که برای تولید لباس استفاده می‌شوند گاهی اوقات با فرایندهای شیمیایی به منظور بالا بردن ویژگی‌های آنها تیمار می‌شوند. به عنوان مثال، از مواد تکمیل کننده شیمیایی برای تقویت پارچه و بازکردن چین و چروک استفاده می‌شود.
در فرآیند تولید پارچه ممکن است طیف وسیعی از ترکیبات شیمیایی و غیر شیمیایی مورد استفاده قرار بگیرید. این مواد در آماده‌سازی، رنگ‌آمیزی، چاپ و شستشوی پارچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برخی از محصولات مورد استفاده در منسوجات مواد شیمیایی کاملاً تخصصی مانند بیوکسیدها، مواد ضد احتراق و دافع آب هستند. سایر ترکیبات شیمیایی یا مخلوطی نسبتاً ساده از آنها مانند روغن و گریس امولسیون کننده، نشاسته، روغن‌های سولفاته شده، موم‌ها و برخی از مواد فعال کننده سورفکتانت نیز در این صنعت کاربرد دارند.
تحقیقات در مورد مواد شیمیایی نانو نیز منجر به پیشرفت‌های دیگری در صنایع نساجی در برای تولید پارچه‌های ضد لک، ضد چروک شده و پارچه‌هایی مقاوم در برابر باکتری‌ها و قارچ‌ها شده است.
مواد شیمیایی در عطرها
عطر یک ترکیب شیمیایی آروماتیک و بودار است. ترکیبات شیمیایی آروماتیک تبخیر می‌شوند و به همین جهت ما بوی آنها را حس می‌کنیم. به همین دلیل عطرها همیشه در ظروفی با دهانه باریک نگهداری می‌شوند.
عطرها را می‌توان از مواد مصنوعی یا طبیعی تهیه کرد. بیشتر عطرهای طبیعی از گل‌ها، میوه، ریشه، پوست درخت یا چوب تهیه می‌شوند. به عنوان مثال، ژرنیول از گل سرخ، جاسمون از گل یاس، سیروت از پرتقال و عصاره ساسافراس از چوب‌های ساسافراس بدست می‌آید.
بطورکلی عطر ترکیبی از اسانسهای معطر یا ترکیبات معطر، مواد ثابت کننده و حلال همچون منو پروپیلن گلایکول است که رایحه دلپذیری را به بدن انسان می‌بخشد.
مواد شیمیایی در حشره کش ها
نمونه ای از مواد فعال حشره کش که در خانه ها استفاده می شود ، سایپرمترین و تتراماترین هستند . این ترکیبات شیمیایی مصنوعی با حمله به سیستم عصبی حشرات کار می کنند و خیلی راحت آنها را از بین می برند.
کاربردهای مواد شیمیایی در رنگ ها
انواع مختلفی از رنگ‌ها وجود دارد که به طور خاص با توجه به کالایی که برای رنگ‌آمیزی آن طراحی شده‌اند مانند نقاشی دیواری، رنگ چوب، رنگ اتومبیل و رنگ آهنی تولید می‌شوند. بسته به نوع حلال مورد استفاده، رنگ‌ها می‌توانند بر پایه آب یا روغن باشند.
رنگ‌ها ترکیبی از موادی مانند چسب، رنگدانه‌ها، مواد افزودنی و حلال یا حامل که از منابع فسیلی، معدنی، بیولوژیکی و مصنوعی سرچشمه می‌گیرد، هستند.
مواد افزودنی می‌توانند عملکرد رنگ را بهبود بخشند، مثلا قارچ کش برای از بین بردن قارچ‌ها، منعقد کننده‌ها برای ضخیم‌تر شدن رنگ و مواد محافظ در برابر آب یا نور خورشید از جمله مواد افزودنی شیمیایی پرکاربرد در رنگ‌ها هستند.
نقش مواد شیمیایی در موفقیت اقتصادی
نقش مواد شیمیایی در موفقیت اقتصادی
مواد شیمیایی مزایایی دارند که جامعه مدرن کاملاً به آن وابسته است. آنها همچنین از نظر تجارت و اشتغال نقش بسزایی در رفاه اقتصادی و اجتماعی شهروندان بازی می کنند و موفقیت اقتصادی را تضمین می کنند.
تولید جهانی مواد شیمیایی از ۱ میلیون تن در سال ۱۹۳۰ امروزه به صدها میلیون تن افزایش یافته است. صنایع شیمیایی، مواد اولیه مانند نفت ، گاز طبیعی ، هوا ، آب ، فلزات و مواد معدنی را به هزاران محصول مختلف تبدیل می کنند. در سال ۲۰۱۹ ، اتحادیه اروپا بعد از چین دومین صنایع شیمیایی بزرگ جهان را در اختیار داشت.
تعداد دقیق مواد شیمیایی موجود در بازار هنوز مشخص نیست و هر ساله ترکیبات شیمیایی جدیدی نیز معرفی می شوند. آیین نامه REACH مستلزم ثبت مواد شیمیایی تولید شده یا وارد شده به اتحادیه اروپا با بیش از یک تن در سال است و ECHA انتظار دارد حداقل سالانه ۳۰۰۰۰ ماده شیمیایی در این گروه ثبت شود.
نظر شهروندان در رابطه با کاربرد مواد شیمیایی
براساس بررسی افکار عمومی کمیسیون اروپا، شهروندان اتحادیه اروپا به طور کلی از کاربرد گسترده ترکیبات شیمیایی آگاه هستند. ۶۱٪ از اروپایی‌ها می‌گویند که مواد شیمیایی موجود در بازار اتحادیه اروپا نسبت به ۱۰ سال قبل ایمن‌تر است.
اکثر اروپایی‌ها (۶۹٪) معتقدند که استفاده از ترکیبات شیمیایی در زندگی روزمره آنها غیر قابل اجتناب است و ۷۵٪ آنها را به نوآوری‌های صنعتی مرتبط می‌دانند. بیش از نیمی موافقند که ترکیبات شیمیایی می‌تواند به کاهش استفاده از منابع طبیعی کمک کنند، اما تنها ۴۳٪ می‌گویند که این ترکیبات می‌توانند به داشتن یک محیط زیست بهتر کمک کند.
البته وقتی مسئله امنیت مواد شیمیایی مطرح می‌شود، اروپایی‌ها فکر می‌کنند صنعت و مقامات دولتی باید استفاده ایمن از آنها را در اتحادیه اروپا تضمین کنند.