در صورت مسمویت با مواد شوینده چه کنیم؟

مسمومیت با مواد شوینده ؛ یک روز تو اواسط شهریور بود که داشتم برای خانه‌تکانی تابستانی آماده می‌شدم، وای که چقدر سرم شلوغ بود، از یک طرف فشارکاری تو شرکت و از طرف دیگه تمیزکاری خونه…

رفتم داخل سرویس و شروع کردم به مخلوط کردن مواد شوینده(همیشه اینکار بدون هیچ مشکلی انجام می‌دادم، اینکار حس خوبی داشت چون فکرمی‌کردم سطوح بهتر تمییز می‌شود) ولی ایندفعه فرق داشت،یکدفعه چشم‌های من شروع به سوزش کرد و احساس خفگی پیدا کردم، سریع به سمت پنجره رفتم تا هوای تازه شاید حالم بهتر کند ولی بی فایده بود، تپش قلب شدیدی گرفته بودم و احساس می‌کردم قلبم داره از جاش در میاد، شوهرم که حالم دید، سریع زنگ زد اوژانس … چشمم که باز کردم رو تخت تو بیمارستان بودم.

تازه اونجا بود که فهمیدم ترکیب اشتباه مواد شوینده می‌تواند منجر به تولید گازهای سمی شود که باعث مسمویت و حتی مرگ انسان می‌شود. این مطلب بخشی از داستان واقعی یکی از همکاران خانم ما در شرکت پیلار تجارت بود که دیدم بد نیست که در اول این مطلب قرارش بدم که شاید به کار شمایی که این مطلب بخونی بیاد. خدا رو شکر همکار ما که حالش خوب شد و برگشت سرکار ولی شمایی که مواد شوینده رو ترکیب می‌کنید، چطور…

مرگ همیشه برای همسایه نیست!!!

مسمومیتی با طعم مواد شوینده

طبق آمار رسمی منتشر شده مسمومیت با مواد شوینده، نزدیک به 17 درصد از کل مسمومیت‌های ناشی از مواد شیمیایی را تشکیل می‌دهد و بیشتر در میان زنان رخ می‌دهد. این مواد برای زنان باردار، سالمندان و کودکان بسیار خطرناک‌تر هستند و در صورت بلع، تماس با پوست و چشم یا استنشاق می‌توانند به دستگاه گوارش آسیب برسانند، مشکلات ریوی و پوستی ایجاد کنند، عوارض چشمی به همراه داشته باشند، آلرژی‌های مختلف را تحریک کنند، باعث سرطان شوند و حتی بیماری‌های قلبی و عروقی را تشدید کنند. بنابراین، هنگام استفاده از این محصولات باید با رعایت نکات ایمنی و اقدامات پیشگیرانه، از مسمومیت با فرآورده‌های شوینده و ضدعفونی‌کننده‌ها جلوگیری کرد.

برخی از شوینده‌هایی که ممکن است باعث مسمومیت شوند عبارتند از:

• مواد شوینده قوی مانند آمونیاک، کلر، اسیدهای قوی و قلیاها
• مواد شوینده صنعتی مانند سولفات‌ها، فسفات‌ها و بی‌کربنات سدیم
• محصولات شوینده مختلف مانند ضدعفونی‌کننده‌ها، پاک‌کننده‌های ظروف و لباس، شامپوها و احتمالاً بسیاری دیگر از محصولات شوینده

علائم مسمومیت با مواد شوینده

مشکلات پوستی

اگر مواد شوینده با پوست تماس پیدا کنند، می‌توانند باعث سوزش، تاول، یا حتی سوختگی در لایه‌ی بالایی پوست شوند.

مشکلات ناشی از بلعیدن

بلعیدن مواد شوینده منجر به التهاب و سوختگی در دستگاه گوارش می‌شود. علائم شامل استفراغ خونی، دل‌درد و خون در مدفوع است. همچنین ممکن است هنگام غذا خوردن با مشکل مواجه شوید. هر چه مقدار مواد بلعیده‌شده بیشتر باشد، شدت استفراغ خونی و آسیب نیز بیشتر خواهد بود.

مشکلات ناشی از تماس با چشم

مواد شوینده از جمله خطرناک‌ترین مواد برای چشم‌ها هستند. در صورت تماس با چشم، باعث قرمزی و درد می‌شوند و می‌توانند به سرعت قرنیه را زخمی کنند. در موارد شدیدتر، این مواد می‌توانند کره‌ی چشم را سوراخ کنند. همچنین ممکن است زخم‌های شدید در پلک و چسبندگی بین کره‌ی چشم و پلک ایجاد شود، که در نهایت ممکن است به از دست دادن کامل بینایی منجر شود. به همین دلیل، استفاده از عینک حفاظتی برای کارگران در کارخانه‌های تولید شوینده بسیار ضروری است.

مشکلات ناشی از استنشاق گازهای مواد شیمیایی

تنفس بخار مواد شوینده می‌تواند باعث مشکلات تنفسی و ورم گلو شود، که این امر منجر به دشواری در نفس کشیدن و غذا خوردن می‌شود.

سایر علائم و مشکلات مواد شیمیایی

سایر علائم مسمومیت با مواد شوینده شامل کاهش فشار خون و ضربان قلب است. تغییرات در pH خون نیز می‌تواند به اندام‌های حیاتی آسیب برساند.

بهترین راهکار برای درمان مسمویت ناشی از مواد شیمیایی چیست؟

در اولین گام حتما هر چه سریعتر با اوژانس یا شماره 115 تماس بگیرید. حالا تا رسیدن اوژانس می‌‎توانید اقدامات اولیه که بسیار هم حیاتی است  را انجام دهید. اقدامات اولیه با توجه به وضعیت مسمویت باید انجام شود.

• بلعیدن: اگر ماده شوینده بلعیده شده، بیمار را به استفراغ وادار نکنید. به او آب یا شیر بدهید تا ماده رقیق شود، مگر اینکه اپراتور اوژانس توصیه دیگری کرده باشد.
• تماس با پوست: ناحیه آلوده را با آب فراوان شستشو دهید تا ماده شوینده از روی پوست پاک شود.
• تماس با چشم: بلافاصله چشم‌ها را با آب ولرم به مدت 15-20 دقیقه شستشو دهید. اگر از لنز استفاده می‌شود، آن را بردارید و شستشو را ادامه دهید.

10 راهکار طلایی برای پیشگیری از مسمومیت با شوینده

استفاده از مواد شوینده خانگی برای تمیزکاری ضروری است، اما ممکن است خطرات جدی برای سلامت ایجاد کند. برای جلوگیری از مسمومیت با مواد شوینده، رعایت نکات زیر بسیار مهم است:

•  اولین کاری که هنگام استفاده از شوینده‌ها باید انجام دهید، بازکردن پنجره‌ها و روشن‌کردن تهویه است تا هوا به‌خوبی گردش کند. بسیاری از ترکیبات مانند وایتکس و جوهرنمک بخار سمی تولید می‌کنند که به مخاط دهان، بینی و ریه آسیب می‌رساند.
• همیشه قبل از استفاده از مواد شوینده، برچسب روی بسته‌بندی را بخوانید و دستورالعمل‌ها را به دقت دنبال کنید.
•  شوینده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها را در کمدهای زیر ظرفشویی نگذارید و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. درب آن‌ها را محکم ببندید و همیشه در ظرف اصلیشان نگهداری کنید.
•  از محلول‌های غلیظ استفاده نکنید و همیشه از دستکش لاستیکی، کفش جلوبسته، لباس آستین‌بلند، شلوار بلند، جوراب و ماسک مخصوص استفاده کنید. ماسک تنفسی معمولی جلوی بخار شوینده را نمی‌گیرد؛ بنابراین دستمال ضخیم مرطوب روی دهان و بینی ببندید.
• ترکیب‌کردن مواد شیمیایی و شوینده‌های خانگی مانند جرم‌گیر و سفیدکننده‌ها بسیار خطرناک است و گازهای سمی و خفه‌کننده تولید می‌کند که می‌تواند به چشم، پوست و دستگاه تنفسی آسیب جدی برساند.
• از شوینده‌هایی استفاده کنید که آسیب کمتری دارند، مانند پودرهای شوینده حاوی آنزیم.
• محلول‌هایی که الکل دارند را کنار شعله آتش نگذارید، زیرا این مواد به سرعت تبخیر می‌شوند و آتش‌زا هستند.
•  بدترین شکل استفاده از پاک‌کننده‌ها، ترکیب‌کردن آن‌ها با آب گرم یا استفاده از آن‌ها در محیط‌های بسته‌ای که بخار آب دارد، است.
• پیش از دورانداختن ظرف‌های شوینده، آن‌ها را آبکشی کنید تا باقیمانده مواد شوینده از بین برود.
•  اعضای خانواده را درباره خطرات مواد شوینده و نحوه استفاده ایمن از آن‌ها آموزش دهید. داشتن شماره‌های اضطراری در دسترس و آموزش کمک‌های اولیه به خانواده می‌تواند در مواقع ضروری بسیار مفید باشد.

مصاحبه ایسنا با معاون غذا و دارو

چند وقت پیش خبرگذاری ایسنا با معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دکتر دلیرراد در این خصوص مصاحبه‌ای داشته است که در ادامه بصورت خلاصه شده این مصاحبه رو برای شما قرار دادیم، خواندن این مصاحبه خالی از لطف نیست.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دکتر دلیرراد، در مصاحبه‌ای با ایسنا تأکید کرد که با نزدیک شدن به عید نوروز و افزایش استفاده از مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده، رعایت اصول پیشگیری برای جلوگیری از مسمومیت بسیار ضروری است. وی توصیه کرد که همیشه برچسب‌های روی بسته‌بندی محصولات شیمیایی را در نور کافی مطالعه کرده و در محیط‌های دارای تهویه مناسب از این مواد استفاده شود. او هشدار داد که استفاده نادرست و بدون آگاهی از مواد شوینده می‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیری منجر شود و ایمن‌سازی منازل در برابر این خطرات اهمیت زیادی دارد.

دکتر دلیرراد همچنین خاطرنشان کرد که مواد شوینده نباید در کمدهای زیر ظرفشویی یا ظروف مواد خوراکی نگهداری شوند تا از دسترس کودکان دور باشند. وی تأکید کرد که هنگام استفاده از شوینده‌ها، پنجره‌ها را باز کنید تا هوا به خوبی جریان یابد و بخارات سمی متصاعد شده به مخاط دهان، بینی و ریه آسیب نرسانند. استفاده از دستکش، کفش جلوبسته و ماسک مخصوص نیز از دیگر توصیه‌های وی برای کاهش خطرات تماس با این مواد بود. همچنین، او به مخاطبان هشدار داد که مواد شیمیایی با پایه الکلی به سرعت تبخیر شده و آتش‌زا هستند، بنابراین باید از نگهداری آنها در کنار شعله آتش خودداری شود.

مسمومیت ناشی از ترکیب جوهرنمک با وایتکس

بسیاری از افراد بر این باورند که ترکیب جوهر نمک و وایتکس – دو ماده پاک‌کننده خانگی – می‌تواند به گندزدایی بیشتری کمک کند، اما در حقیقت این ترکیب بسیار خطرناک است و باعث آزاد شدن گاز کلر می‌شود. این گاز سمی به سرعت وارد مجرای تنفسی می‌شود و می‌تواند احساس خفگی ایجاد کند. در صورتی که محیط به خوبی تهویه نشود و فرد بیش از حد این گاز را تنفس کند، احتمال بروز مشکلات جدی سلامتی وجود دارد. بنابراین، هرگز نباید این دو ماده را با هم ترکیب کرد.

سوالات متداول