محصولات آرایشی و بهداشتی شامل موادی مانند آب، مواد امولسیونزننده، نگهدارندهها، ضخیمکنندهها، مرطوبکنندهها، رنگها و عطرها هستند. این مواد میتوانند از منابع طبیعی یا مصنوعی باشند، اما اهمیت اصلی به انتخاب مواد شیمیایی صحیح میباشد تا سلامتی انسانها تأمین شود.
استفاده از مواد شیمیایی در این محصولات باید به گونهای باشد که سلامتی فرد را تهدید نکند. این صنعت از دوران باستان نقش مهمی در زیبایی و بهداشت انسانها داشته است. امروزه، بازار محصولات آرایشی و بهداشتی یکی از بزرگترین صنایع تجاری است و هدف تبلیغات آنها گستردهتر شده و مخاطبان آن شامل هر دو جنسیت میشوند.
خطرات احتمالی مواد شیمیایی در لوازم آرایشی
هرچند مواد شیمیایی استفاده شده در لوازم آرایشی به طور کلی بیخطر در نظر گرفته میشوند، اما شواهدی وجود دارد که نشان میدهد ممکن است با خطراتی برای سلامتی ارتباط داشته باشند. به عنوان مثال، پارابنها ممکن است با اختلالات هورمونی و فتالاتها با مشکلاتی مانند برخی مشکلات تولید مثل و رشد مرتبط باشند. همچنین، فرمالدئید ممکن است با بروز برخی انواع سرطان و تریکلوزان با مقاومت آنتیبیوتیکی مرتبط باشد.
مواد اولیه اصلی و پایه در لوازم آرایشی چیست؟
در بازار آرایشی و بهداشتی، هزاران محصول مختلف وجود دارد که از ترکیبات متنوعی تشکیل شدهاند. تنها در ایالات متحده، حدود ۱۲۵۰۰ ماده شیمیایی تأیید شده برای استفاده در محصولات مراقبت شخصی وجود دارد.
هر محصول آرایشی معمولی میتواند از 20 تا 55 ماده مختلف تشکیل شود. با در نظر گرفتن اینکه یک خانم متوسط روزانه بین 10 تا 20 محصول مراقبت شخصی استفاده میکند، تقریباً 570 ماده شیمیایی جداگانه روی پوست او قرار میگیرد.
اما ما دقیقاً چه موادی را روی پوست خود میمالیم؟ هر محصول آرایشی و بهداشتی حاوی ترکیبی از مواد اصلی و اولیه به شرح زیر میباشد.
- آب
- عطرها و اسانس ها
- امولسیونها
- براق کننده ها
- غلظت دهندهها
- رنگدانهها
- نرم کنندهها
در ادامه به صورت مفصل همه موارد بالا را شرح خواهیم داد.
آب
آب، به عنوان یک ماده پایه، در اکثر فرمولاسیونها مورد استفاده قرار میگیرد، از جمله کرمها، لوسیونها، آرایش، دئودورانتها، شامپوها و نرمکنندهها. البته آب استفاده شده باید بسیار خالص باشد، بدون هیچ گونه آلایندهای مانند میکروبها و سموم.
به همین دلیل، آب مورد استفاده در این محصولات عمدتاً آب مقطر یا آب تصفیه شده است. این آبها از هر گونه آلایندهای مانند مواد شیمیایی و میکروبها پاک شده و به عنوان یک حلال برای مواد دیگر در فرمولاسیون استفاده میشوند.
عطرها و اسانسها
رایحه یکی از عوامل اساسی در تصمیم مصرفکننده برای استفاده یا خرید یک محصول آرایشی و بهداشتی است. حتی اگر یک ماده آرایشی بسیار مؤثر باشد، اگر بوی نامطبوعی داشته باشد، ممکن است کسی تمایلی به استفاده از آن نداشته باشد.
برای ایجاد بوی مطبوع و جذاب، مواد شیمیایی (طبیعی یا مصنوعی) به محصولات آرایشی و بهداشتی اضافه میشوند. حتی محصولات بدون بو هم ممکن است حاوی عطرهای پوشاننده باشند تا بوی دیگر مواد شیمیایی را پوشانند.
اصطلاح “رایحه” معمولاً به عنوان یک عنصر عمومی در لیست مواد تشکیلدهنده محصولات استفاده میشود. این لیست ممکن است شامل دهها یا حتی صدها ترکیب شیمیایی باشد که برای ایجاد رایحه نهایی استفاده شدهاند. اغلب تولیدکنندگان نیازی به ذکر تمام این مواد به صورت جداگانه ندارند، زیرا رایحه برای آنها یک راز تجاری است.
در صنعت عطرسازی، بیش از ۳۰۰۰ ماده شیمیایی برای تهیه عطرهای مختلف در سراسر جهان استفاده میشود. تمام این مواد باید استانداردهای ایمنی انجمن عطر بینالمللی (IFRA) را رعایت کنند. با این حال، بدون اطلاع از تمام موادی که در یک عطر استفاده میشوند، مصرفکنندگان ممکن است انتخاب محصولات را دشوار بیاند. در صورتی که نگران هستند، بهتر است به دنبال محصولات بدون عطر بگردند و از شرکتهایی که محصولات خود را به طور جامع برچسبگذاری میکنند، خرید کنند.
امولسیون کننده ها
موادی که باعث ایجاد امولسیون در محصولات آرایشی و بهداشتی میشوند، به آنها امولسیفایر گفته میشود. این مواد با کشش سطحی بین آب و روغن تغییری داده و اجازه میدهند تا مواد مغذی مانند آب و روغن با یکدیگر مخلوط شوند. امولسیفایرها به محصولات آرایشی و بهداشتی اضافه میشوند تا بافت یکنواختی ایجاد کنند و از جدا شدن مواد مغذی جلوگیری کنند.
به عنوان مثال، پلی سورباتها، لوریت -۴ و سولفات سدیم پتاسیم از جمله امولسیفایرهایی هستند که در محصولات آرایشی استفاده میشوند تا به ایجاد امولسیون کمک کنند و مواد مغذی مختلف را با یکدیگر ترکیب کنند.
براق کنندهها
اثرات براقکننده در محصولات آرایشی میتواند از طریق مواد مختلفی ایجاد شود، از جمله میکا و بیسموت اکسید کلراید.
- میکاها اغلب از موسکوویت به عنوان میکا سفید تهیه میشوند، که در شکل ورقههای پوستهای طبیعی موجودند و پس از خرد شدن بهصورت پودرهای ریز در میآیند. این ذرات ریز باعث شکستن نور میشوند و این امر باعث ایجاد اثر لرزاننده در محصولات آرایشی میشود. وقتی میکا با دیاکسید تیتانیوم پوشانده میشود، ظاهری سفید دارد اما از زوایای مختلف دیده شده، طیف وسیعی از رنگهای کمرنگ را ایجاد میکند.
- اکسید بیسموت (BiClO) نیز برای ایجاد اثر مروارید خاکستری نقرهای مورد استفاده قرار میگیرد. این ترکیب اغلب بهصورت مصنوعی تولید میشود و اندازه ذرات آن تأثیر زیادی بر روی براقیت محصول دارد. اندازه ذرات کوچکتر باعث براقیت بیشتر و پوشش بهتر میشود، در حالی که ذرات بزرگتر بیشترین درخشش و شفافیت را ایجاد میکنند.
غلظت دهندهها
برای ایجاد قوام مناسب در محصولات آرایشی، از چهار خانواده مختلف غلیظکننده استفاده میشود:
- غلیظکنندههای چربی: این مواد عمدتاً در دمای اتاق جامد هستند و میتوانند به مواد آرایشی اضافه شده و با انتقال ضخامت طبیعی خود، به فرمول کمک کنند. بهعنوان مثال میتوان به الکل استیل، اسید استئاریک و موم کارناوبا اشاره کرد.
- غلیظکنندههای طبیعی: این مواد از طبیعت مشتق شده و پلیمرهایی هستند که آب را جذب میکنند و باعث تورم و افزایش ویسکوزیته محصول میشوند. به عنوان مثال میتوان به هیدروکسی اتیل سلولز، صمغ گوار، صمغ زانتان و ژلاتین اشاره کرد.
- غلیظکنندههای معدنی: این مواد نیز طبیعی هستند و همانند غلیظکنندههای طبیعی، برای افزایش ویسکوزیته، آب و روغن را جذب میکنند. محبوبترین مواد شامل سیلیکات آلومینیوم منیزیم، سیلیس و بنتونیت هستند.
- غلیظکنندههای مصنوعی: این مواد اغلب در محصولات لوسیون و کرم استفاده میشوند. کربومر، که یک پلیمر اسید اکریلیک است، یکی از معروفترین مواد غلیظکننده مصنوعی است. مواد دیگر شامل استیل پالمیتات و آمونیوم اکریلوئیلدیمتیل ماتیلات است.
رنگدانهها
هدف از استفاده از مواد آرایشی، برجسته کردن یا تغییر رنگ طبیعی ویژگیهای صورت است، از جمله لبهایی با رنگ صورتی، چشمهای دودی، و گونههایی هلویی. برای این منظور، از طیف گستردهای از مواد آرایشی برای تهیه رنگینکمان از رنگهای جذاب استفاده میشود.
مواد معدنی معمولاً شامل اکسید آهن، میکا پوسته، منگنز، اکسید کروم، و قطران ذغال سنگ میشوند. این مواد به عنوان پیگمنتها در محصولات آرایشی استفاده میشوند.
همچنین، رنگهای طبیعی از منابعی مانند گیاهان یا حیوانات به دست میآید. به عنوان مثال، پودر چغندر و عصاره حلزون قرمز از این دسته میباشند. این رنگها به طور معمول در رژلبهای قرمز مورد استفاده قرار میگیرند و در لیست مواد تشکیل دهنده محصولات به عنوان کارمین، عصاره حلزون قرمز یا قرمز طبیعی ذکر میشوند.
رنگدانهها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- آلی
- غیر آلی
آلیها از مولکولهای مبتنی بر کربن تشکیل شده و به عنوان مثال آلیها میتوانند از منابع گیاهی یا حیوانی به دست آید. از سوی دیگر، غیر آلیها عمدتاً اکسیدهای فلزی هستند و به عنوان پیگمنتها در محصولات آرایشی استفاده میشوند. بنابراین، غیر آلی را نباید با مصنوعی یا غیر طبیعی اشتباه گرفت زیرا بسیاری از رنگدانههای اکسید فلز معدنی به طور طبیعی به عنوان ترکیبات معدنی عمل میکنند.
نرمکنندهها
نرمکنندهها با حفظ رطوبت و آب در پوست، باعث نرمی و لطافت آن میشوند. این مواد در انواع مختلف محصولات آرایشی مانند رژ لب، لوسیون و غیره استفاده میشوند. ترکیبات گوناگونی از مواد شیمیایی، همچون موم، روغن زیتون، روغن نارگیل، لانولین، پترولاتوم (ژل نفتی)، روغن معدنی، گلیسیرین، اکسید روی، استورات بوتیل و لورات دیگلیکول به عنوان نرمکنندهها عمل میکنند. این ترکیبات به طور طبیعی یا مصنوعی بوده و در فرمولاسیون محصولات آرایشی به کار میروند.
مواد اولیه شیمیایی لوازم آرایشی و بهداشتی چیست؟
شیمی مواد استفاده شده در صنایع آرایشی و بهداشتی، یک دنیای پیچیده و همچنین جذابی را در بر دارد. استفاده از برخی ترکیبات، به دلیل کاربردهای گستردهای که در صنایع مختلف دارند، در صنعت آرایشی و بهداشتی بسیار متداول است. منتول، بوتیل گلیکول، تگزاپون، اسید استئاریک و… از جمله این ترکیباتی هستند که در این صنعت آرایشی و بهداشتی به کار میروند. در ادامه، میخواهیم به بررسی این مواد شیمیایی و کاربردهای آنها در لوازم آرایشی بپردازیم.
بوتیل گلیکول
بوتیل گلیکول یک ماده مرطوب کننده، نرم کننده و حلال در محصولات آرایشی است. در فرمولاسیونهای مختلف استفاده میشود، به عنوان حالت دهنده و محافظ برای پوست و مو عمل میکند. در محصولات مراقبت از پوست به عنوان مرطوب کننده کاربرد دارد و با ایجاد مانعی روی پوست، از آن در برابر عوامل محیطی مختلف محافظت میکند. در محصولات مراقبت از مو نیز به عنوان حالت دهنده عمل میکند و موها را نرم و روان میکند. استفاده از آن در شامپوها، لوسیونها، سرمهای ضدپیری و سایر لوازم آرایشی رایج است. همچنین، به عنوان یک حلال، از تجمع ترکیبات دیگر جلوگیری میکند و قوام مایع را در ترکیبات شیمیایی حفظ میکند.
تگزاپون
تگزاپون یک ماده شیمیایی است که به عنوان یک عامل فعال در برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده از خانواده ترکیبات شیمیایی به نام تریتونها است که از گروهی به نام پلی اتر اتیلن گلیکول (PEG) ساخته میشوند.
تگزاپون به عنوان یک ماده شوینده و پاککننده در محصولات مختلفی مانند شامپو، صابون، مایع دستشویی، خمیر دندان، صابون، کرم، لوسیون و… استفاده میشود. این ماده کف زا بوده و کف تگزاپون سبک و کرمی نیست، که باعث افزایش کارایی پاکسازی محصولات میشود.
اسید استئاریک
استئاریک اسید از دو روش به دست میآید.
- در روش اول، اسید به چربی حیوانی و آب اضافه میشود، سپس در دما و فشار بالا، تریگلیسیریدها هیدرولیز میشوند.
- در روش دوم، روغنهای گیاهی اشباعنشده هیدروژنه میشوند.
استئاریک اسید میتواند به صورت خالص موجود باشد، اما معمولاً به صورت ترکیبی از استئاریک اسید و اسید پالمیتیک یافت میشود. این ماده شیمیایی در صنایع مختلف مانند صنایع آرایشی، غذایی، بهداشتی، ساختمانی و غیره استفاده میشود.
استفادههای متعددی برای استئاریک اسید وجود دارد، از جمله ایجاد حالت بلوری در محصولات آرایشی و بهداشتی مانند شامپو، ساخت پلاستیک و شمع، مکملهای غذایی، پاستیلهای روغنی، نرم کردن پلاستیک، جداسازی گچ، آتشکاری، استفاده در کارتهای بازی، لوبریکانت پودرهای سرامیکی، و استفاده در کپسولهای آتشنشانی.
سرب
سرب مایع یک ماده شیمیایی است که به دلیل ویژگیهای خاصی که دارد، در برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده میشود. قبلاً، سرب مایع به عنوان یکی از اصلیترین مواد استفاده شده در رژلب، آرایش چشم و ریمل به کار میرفت، زیرا ویژگیهایی مانند پایداری رنگ، براقیت و چسبندگی را فراهم میکرد. اما این روزها، به دلیل شناخت بهتر از خطرات سرب برای سلامتی، استفاده از آن به شدت محدود شده است و جایگزینهای مطمئنتر و سازگارتر برای رنگدهی و استحکام دادن مواد آرایشی وجود دارد.
بنابراین، از نظر سلامتی، استفاده از سرب مایع در لوازم آرایشی و بهداشتی توصیه نمیشود و به جای آن، بهتر است از مواد جایگزینی که ایمنتر و مورد تأیید سازمانهای بهداشتی هستند، استفاده کنید.
پلی وینل الکل (PVA)
پلی وینیل الکل (PVA) یک پلیمر مصنوعی است که در صنایع مختلف از جمله صنایع آرایشی و بهداشتی نیز استفاده میشود. این ماده به عنوان یک چسب قوی و چندمنظوره شناخته شده است و در تولید محصولات متنوعی مانند چسبها، فیلمهای حل شونده در آب، پوششدهیهای ایمن برای قرار دادن داروها، ماسکهای صورت و محصولات آرایشی و بهداشتی دیگر استفاده میشود. در زیر به برخی از کاربردهای پلی وینیل الکل در صنایع آرایشی و بهداشتی اشاره میکنیم:
- ماسکهای صورت: پلی وینل الکل به عنوان یک ماده اصلی در تولید ماسکهای صورت استفاده میشود. این ماسکها معمولاً شامل پلی وینیل الکل و مواد مغذی دیگری مانند ویتامینها و عصارههای گیاهی هستند که به پوست انرژی و مرطوبیت میدهند.
- ژلهای مرطوب کننده و سرمها: پلی وینل الکل ممکن است به عنوان یک مواد مرطوب کننده در ژلها و سرمهای مراقبت از پوست مورد استفاده قرار بگیرد. این مواد معمولاً به پوست کمک میکنند تا رطوبت خود را حفظ کند و پوست را نرم و لطیف نگه میدارند.
- محافظت از موها: در برخی از محصولات مراقبت از مو مانند ژلهای حالتدهنده و ماسکهای مو، پلی وینل الکل به عنوان یک ماده پوشش دهنده برای موها عمل میکند. این ماده به موها کمک میکند نرم و لطیف باقی بمانند و از خشکی و آسیب دیدگی جلوگیری میکند.
- چسبها و محصولات پیرایشی: در برخی از محصولات پیرایشی مانند ژلهای پیرایشی و چسبهای مو، پلی وینل الکل به عنوان یک ماده چسبندگی استفاده میشود که کمک میکند موها در موقعیت مورد نظر بمانند و پیرایش بهتری انجام شود.
به طور کلی، پلی وینیل الکل به عنوان یک ماده چند منظوره در صنایع آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد و از مزایای آن برای مراقبت از پوست و موها میتوان به مرطوب کنندگی، نرمی، و پوشش دهی اشاره کرد.
شی باتر
شی باتر یک نوع درخت در آفریقا است که مردم از روغن موجود در کره هسته آن برای حفظ سلامت و درمان بیماریهای پوستی استفاده میکنند. این روغن به دلیل حاوی چربیهای اشباع نشده غیرصابونی، اسیدهای چرب ضروری، ویتامین E و D، از مواد بسیار مؤثر برای سلامت پوست به حساب میآید. از فواید این روغن برای سلامت پوست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تحریک تولید کلاژن در پوست.
- محافظت از پوست در برابر آسیبهای ناشی از اشعه UV.
- کاهش چین و چروکهای ریز و سطحی پوست.
- ترمیم و بازسازی پوست.
- خواص ضد التهابی.
- ایجاد مقاومت در پوست در برابر آلودگیهای محیطی.
- کاهش درد.
- کمک به تسریع فرآیند بهبود درد و التهابات ناشی از سوختگی پوست.
- کمک به پوست در بهبود نشانههای جراحی یا کشیدگی.
به طور کلی، شی باتر به عنوان یک منبع طبیعی و مؤثر برای بهبود و مراقبت از سلامت پوست شناخته میشود و از آن به عنوان یک راه حل طبیعی و موثر برای مشکلات پوستی استفاده میشود.
سایر مواد اولیه شیمیایی بکار رفته در صنعت آرایشی و بهداشتی
استفاده از مواد شیمیایی در صنایع آرایشی بسیار گسترده است و تنوع بسیاری دارد. به دلیل حجم زیاد این مواد، نمیتوان همه آنها را در اینجا شرح داد. بنابراین، موارد دیگر به اختصار ذکر میشوند و برای اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان شرکت بازرگانی پیلار تجارت تماس بگیرید.
- پلی اتیلن گلیکول
- ستریمونیوم کلراید
- پی ای جی 150
- آب اکسیژنه
- سدیم پی سی اِی
- موم طبیعی
- بتائین
- ایزوتیازولین
- لورامید
- سیکلو پنتا سیلوکسان
- مونوپروپیلن گلیکول (MPG)
- زانتانگام
- ویتامین E
- ویتامین A
- ویتامین B5
- کربنات سدیم
- پارابنها
فروش مواد اولیه صنعت آرایشی و بهداشتی
از زمانهای دور تا به امروز، مردم برای زیبا سازی چهره خود از مواد آرایشی استفاده کردهاند. حتی در اجتماعات باستانی مانند مصر باستان، استفاده از مواد آرایشی معمولی بوده، و آقایان نیز از آن استفاده میکردند. همچنین، در گذشته، مردم در مراسمات مذهبی نیز از ادوات آرایشی استفاده میکردند. امروزه، فعالیتهایی که به زیبا سازی ظاهر افراد مرتبط است، علاوه بر کلمه “آرایش”، با عنوان “پیرایش” نیز شناخته میشود.
در حال حاضر، محصولات آرایشی اغلب از مواد شیمیایی تشکیل شدهاند، اما با پیشرفتهای بهدست آمده در این زمینه، صنایع تولید مواد آرایشی قادر به استفاده از مواد طبیعی به عنوان مواد اولیه در ساخت ترکیبات شیمیایی جدید شدهاند. این پیشرفتها به این معناست که در تولید این محصولات از مواد طبیعی و گیاهی استفاده میشود و مصرف مواد سمی و خطرناک کاهش یافته است.
سوالات متداول
تفاوت لوازم آرایشی با دارویی در چیست؟
در استرالیا، موادی که برای استفاده بر روی بدن معرفی میشوند، باید طبق قوانین شیمیایی صنعتی مشخصات خاصی را داشته باشند. ما از مواد آرایشی برای پاکسازی، عطردهی، محافظت و تغییر ظاهر بدنمان استفاده میکنیم. اما محصولاتی که ادعا میکنند بهبود فرآیندهای بدنی را ایجاد میکنند یا از بیماریها محافظت میکنند به عنوان دارو شناخته میشوند. به طور کلی، آرایشی بودن یا دارویی بودن یک محصول از نوع استفادههای آن تعیین میشود.
رایج ترین و پرکاربردترین مواد شیمیایی به کاربرده شده در لوازم آرایشی چیست؟
رایج ترین و پرکاربردترین مواد شیمیایی در لوازم آرایشی بوتیل گلیکول، تگزاپون، پارابن، اسید استئاریک و فتالات هستند.
آیا مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی بی خطر هستند؟
در حالی که اکثر مردم فکر میکنند، مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی به طور کلی بی خطر هستند، مدارک آزمایشگاهی نشان می دهد که مواد شیمیایی ممکن است آسیبهای زیادی به بدن ما بزند.
چگونه می توانم از خود در برابر خطرات احتمالی مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی محافظت کنم؟
بروشور راهنمای محصول را مطالعه کنید، از عطرها و رنگهای مصنوعی پرهیز کنید و اجتناب کنید از هر محصولی که غلظت بالایی در آن از مواد شیمیایی بکار رفته باشد.
آیا لوازم آرایشی طبیعی و ارگانیک ایمن تر از لوازم آرایشی مصنوعی هستند؟
لوازم آرایشی طبیعی و ارگانیک به طور کلی به عنوان گزینهای ایمن تر از لوازم آرایشی مصنوعی محسوب میشوند، زیرا فاقد عطر و رنگهای مصنوعی هستند.
آیا خطرات درازمدت سلامتی مرتبط با مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی وجود دارد؟
بله، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی ممکن است باعث خطرات درازمدت برای سلامتی شوند، از جمله اختلالات هورمونی، مشکلات تولید مثل و رشد، سرطان و مقاومت آنتیبیوتیکی.