در گذشته، کارخانههای تولید کاغذ وجود نداشت و برای تهیه کاغذ از الیاف پنبه، کتان و پوشاک کهنه استفاده میشد. اما در حال حاضر، بیشترین میزان کاغذ (حدود ۷۰ درصد) از چوب تهیه میشود و مابقی از الیاف گیاهی.
این کاغذها برای انواع مختلفی از کاربردها مانند تهیه اسکناس، چاپ، تعمیر کتابهای قدیمی و غیره مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، کاغذهای حرارتی نیز از نوعی خاص از کاغذها هستند که در ترکیب آنها از مواد شیمیایی خاصی استفاده میشود.
کاغذسازی چیست؟
کاغذ سازی فرآیند تولید کاغذ از مواد اولیه مانند چوب، پنبه، نیشکر و سایر مواد است. ماده اصلی که در تولید کاغذ استفاده میشود سلولز است. در کارخانههای کاغذسازی، مواد اولیه از منابع مختلف مانند چوب، پنبه و… به سلولز تبدیل میشوند و سپس به وسیله فرآیندهای شیمیایی و مکانیکی، به کاغذ تبدیل میشوند.
همچنین، میتوان از کاغذهای باطله نیز برای تولید کاغذهای جدید استفاده کرد. در این روش، کاغذهای باطله را به اندازهای کوچک میکنند که در آب حل شوند، سپس این مواد به فرآیند تولید کاغذ تزریق میشوند. مزیت این روش نسبت به تهیه کاغذ از چوب، کاهش میزان برق مصرفی در فرآیند تولید میباشد. بهطور مثال، برای تولید کاغذ از چوب، میزان برق مصرفی ۱۴۰۰ کیلووات ساعت است، در حالی که برای تهیه کاغذ از کاغذ باطله، تنها ۸۴۰ کیلووات ساعت برق مصرف میشود.
تاریخچه صنایع تولید کاغذ
فهمیدیم که کاغذ، یک ورق نازک است که معمولاً از خمیر سلولزی مشتق از چوب و سایر مواد لیگنوسلولزیک مانند پنبه، برنج یا کاه گندم برای مقاصد نوشتن، چاپ و بستهبندی تولید میشود. اعتقاد بر این است که کاغذ در قرن دوم در چین به عنوان ماده نوشتاری جایگزین ابریشم شکل گرفت و تولید کاغذ در قرن دوازدهم به اروپا معرفی شد. تقریباً ۲۰۰ سال تولید مکانیزه کاغذ منجر به تغییرات قابلتوجهی در شبکههای اطلاعاتی سراسر جهان شد.
تاریخچه کاغذ در ایران
تاریخچه کاغذ در ایران به قرنهای اولیه اسلامی برمیگردد. در دوران خلافت عباسی، پس از ورود کاغذ از چین به خاورمیانه، ایران نیز به تدریج به استفاده از آن روی آورد. نخستین کارخانههای کاغذسازی در ایران در قرن دوم هجری (تقریباً قرن هشتم میلادی) تأسیس شدند، به ویژه در شهرهایی مانند خوارزم و سمرقند.
در این دوران، کاغذ به عنوان یک ابزار مهم برای نگارش و ثبت دانش، ادبیات و تاریخ به کار گرفته شد و به سرعت جایگزین پاپیروس و سایر مواد نوشتاری قبلی شد. کاغذسازی در ایران به تدریج گسترش یافت و به مناطق مختلفی مانند یزد و اصفهان رسید.
در دورههای بعد، خصوصاً در دوره صفویه، صنعت کاغذسازی به اوج خود رسید و کاغذهای با کیفیت بالا تولید میشد. این روند ادامه یافت و کاغذ به یک محصول کلیدی در فرهنگی و ادبیات ایران تبدیل شد، که به تأسیس کتابخانهها، مراکز علمی و مدارس کمک کرد.
مراحل تولید کاغذ
مراحل ساخت تولید کاغذ به صورت زیر است:
- پالپسازی: خمیری که شامل مادهای نیمه جامد است را تهیه میکنند. این ماده را با متلاشی کردن و مخلوط کردن آن با آب، الیاف بهدست میآورند. از دستگاههای مختلفی مانند روتور، غربالگر، همزن، پاککننده و غیره برای شکستن مواد اولیه استفاده میکنند. مواد شیمیایی مانند مواد سفید کننده نیز ممکن است برای بهبود کیفیت و رنگ کاغذ به مواد پالپ اضافه شود.
- کوبیدن: در این مرحله، خمیر به دست آمده از مرحله قبل، تحت فشار قرار میگیرد تا آب و رطوبت از آن خارج شود. این فرآیند به افزایش پیوندهای فیبر در خمیر و افزایش مقاومت کاغذ کمک میکند.
- تبدیل پالپ به کاغذ: در این مرحله، خمیر کاغذ را رول میکنند، تمام رطوبت را از بین میبرند و محصول را به ورقهای کاغذ تبدیل میکنند. این مرحله به وسیله دستگاههایی مانند ماشین Fourdrinier انجام میشود.
- استفاده از مواد شیمیایی: پس از خشک شدن کاغذ، ممکن است از مواد شیمیایی برای بهبود خصوصیات کاغذ مانند درخشندگی، مقاومت در برابر آب و غیره استفاده شود. این مواد معمولاً در مرحلهی پوشش کاغذ استفاده میشوند.
چگونگی جداکردن الیاف از بستر اصلی در چوب ها
برای آمادهکردن الیاف برای تولید کاغذ(مراحل تبدیل درخت به کاغذ)، باید آنها را از بستر اصلی چوب جدا کرد. این فرایند به خمیرسازی معروف است و به دو روش مکانیکی و شیمیایی انجام میشود.
خمیرسازی مکانیکی
در این روش، با استفاده از عوامل مکانیکی، چوب را به ذرات کوچک خرد کرده و الیاف آن را جدا میکنند.
خمیرسازی شیمیایی
در روش شیمیایی برای خمیر کردن چوب، از ترکیبات شیمیایی و با اعمال گرما و فشار، مواد اولیه را تحت تأثیر قرار میدهند. این فرآیند باعث میشود الیاف چوب تجزیه شده و به شکل خمیر کاغذی شوند. خمیر کاغذی که از روشهای شیمیایی به دست میآید، معمولاً محکمتر است و الیاف آن دارای استحکام بیشتری هستند. اما مقدار الیافی که از این روش به دست میآید کمتر از روش مکانیکی است. به عبارت دیگر، در این روش، الیاف به دقت بیشتری جدا میشوند و کاغذ تولیدی از جنس با کیفیتتری خواهد بود.
روشهای ترکیبی
اکثرا امروزه از روشهای ترکیبی استفاده میشود که اجزایی از هر دو روش مکانیکی و شیمیایی را ترکیب میکنند، به منظور بهبود کیفیت و کارآیی فرآیند تولید کاغذ.
مواد به کار رفته در کاغذ
مواد تشکیل دهنده کاغذ یا مواد اولیه شیمیایی که در تولید کاغذ به کار میروند شامل موارد زیر است:
- کلر: استفاده از کلر به عنوان رنگزای سفیدکننده کاغذ از دهه ۱۹۷۰ شروع شده و با استفاده از فرآیند لیگنین زدایی بر روی خمیرهای شیمیایی، کاغذها سفید میشوند. اما به دلیل مشکلات زیستمحیطی، در آینده ممکن است استفاده از کلر جایگزین شود.
- کام روزین یا کالیفون: افزودن کالیفون به کاغذ با هدف عامل اندازه گیری میباشد.
- گچ: گچ برای شفافیت کاغذ و افزایش ویژگیهای مکانیکی مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده باعث افزایش صافی، ماتی و یکنواختی کاغذ میشود.
- تیتان: افزودن دی اکسید تیتانیوم به کاغذ با هدف استفاده به عنوان پرکننده برای افزایش شفافیت و روشنایی کاغذ و همچنین در اهداف پوشش استفاده می شود
- نشاسته: نشاسته به عنوان یک عامل افزایش مقاومت کاغذ در برابر پارگی و تا خوردگی استفاده میشود.
- پلاستیک: افزودن پلاستیک به کاغذ باعث میشود تا مقاومت آن در برابر رطوبت افزایش یابد و شفافیت کاغذ را بهبود بخشد.
- پلی وینل الکل: افزودن PVA به کاغذ با هدف بایندر پوشش رنگدانه است.
سایر مواد شیمیایی بکار رفته در کاغذ
نام محصول | فرمول شیمیایی | کاربرد محصول |
آگالیت یا تالک | MgO-32%, SiO2-42% | بافت کاغذ را بهبود می بخشد |
| آلکیل کتن دایمر(AKD) | C4H4O2 | روانکننده برای بهبود خواص کاغذ |
آلابستر یا آنالین | CaSO4 | برای بهبود بافت کاغذ |
| اسید آلگانیک | Na-(C6H8O6)n | تنظیم pH کاغذ |
زاج | Al2(SO4)3.18H2O | افزایش مقاومت و سختی کاغذ |
| آلبارین | CaSO4.2H2O | افزایش ویسکوزیته و استحکام کاغذ |
چسب حیوانی Animal Glue | متغیر | اتصال قطعات کاغذ با یکدیگر |
| کربنات باریم | BaCO3 | تنظیم pH و افزایش وزن و ضخامت کاغذ |
بلان فیکس | BaSO4 | بهبود مقاومت کاغذ در برابر آب |
| کازئین | متغیر | یک پلیمر پروتئینی است که به عنوان روانکننده در صنعت کاغذسازی |
این مواد و دیگر مواد اضافی، ویژگیهای مختلفی را به کاغذ اضافه میکنند و استفاده از هر کدام به نوع کاغذ و کاربردهای مختلف مرتبط است.
دستگاه های مورد نیاز برای تهیه کاغذ
در ادامه دستگاههایی را که در صنعت کاغذسازی مورد استفاده قرار میگیرد را معرفی میکنیم.
- اسکرین بسکت (Screen Basket): این دستگاه برای جداسازی مواد بزرگتر از مواد مورد نظر در مراحل اولیه فرآیند استفاده میشود.
- پرشر اسکرین (Pressure Screen): این دستگاه برای جداسازی مواد ریزتر و کوچکتر در فرآیند تولید کاغذ و پالپ استفاده میشود.
- توربو سپریتور (Turbo Separator): این دستگاه برای جداسازی مواد غیرضروری و پسماندهای غیرکاغذی از پالپ استفاده میشود.
- ریجکت سورتر (Reject Sorter): این دستگاه برای جداسازی مواد ناخواسته، پسماندها، و مواد کم ارزش از پالپ یا کاغذ استفاده میشود.
- فاین اسکرین (Fine Screen): این دستگاه برای جداسازی مواد خرد شده و ریزتر از پالپ در مراحل پیشرفتهتر فرآیند استفاده میشود.
- کورس اسکرین (Coarse Screen): این دستگاه برای جداسازی مواد خرد شده و بزرگتر از پالپ استفاده میشود.
- کلینر (Cleaner): این دستگاه برای حذف ذرات غیرکاغذی از پالپ و کاهش آلودگیها در فرآیند استفاده میشود.
لیست کارخانجات کاغذسازی در ایران
در ادامه چند کارخانه تولید کاغذ در ایران را به شما عزیزان معرفی میکنیم.
- کارخانه تولید کاغذ راشا کاسپین
- مجموعه کاغذسازی صنایع پارس
- صنایع تولید کاغذ کاوه
- کارخانه کاغذسازی اصفهان
- کارخانه آسان پک قزوین
- تولیدکنندۀ کاغذ چوکا
قیمت مواد اولیه شیمیایی کاغذ و مقوا در پیلار تجارت
این روزها هر روز استفاده از کاغذ و مقوا در صنایع مختلف بیشتر میشود و فرآیند تولید و خرید مواد اولیه کاغذ و مقوا نیز به طبع آن بیشتر میشود. مواد اولیه کاغذ و مقوا توسط تامین کنندگان و تولیدکنندگان گوناگونی به بازار عرضه می شود و دارای قیمت های مختلف است. میتوانید برای استعلام قیمت مواد اولیه شیمیایی تولید کاغذ با کارشناسان فروش پیلار تجارت «02177740003» تماس بگیرید.
خرید و فروش مواد اولیه تولید کاغذ
یکی از مهمترین دغدغه های فعالان حوزه تولید کاغذ و مقوا، خرید مواد شیمیایی با کیفیت از یک فروشنده معتبر، باسابقه و قابل اطمینان میباشد. ما در شرکت بازرگانی پیلار تجارت به عنوان مرجع و واردکننده مواد اولیه شیمیایی در ایران، تمام تلاش خود را کرده ایم که بعنوان بزرگترین واردکننده مواد شیمیایی در ایران بهترین قیمت و بهترین کیفیت را به شما عزیزان ارائه کنیم.
سوالات متداول
مواد بکار رفته در تهیه کاغذ چیست؟ و علت استفاده از آن چه مواردی میباشد؟
کاغذ عمدتاً از الیاف گیاهی تهیه میشود، که مهمترین آنها شامل الیاف چوب، کنف، کتان و مازوت است. این الیاف به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خود، مانند قابلیت جذب آب و استحکام، انتخاب میشوند. فرآیند تولید کاغذ معمولاً شامل خرد کردن این الیاف، جوشاندن آنها با مواد شیمیایی و سپس تبدیل آنها به خمیر است که در نهایت بر روی صفحههای مخصوص خشک میشود.
استفاده از این مواد به دلیل در دسترس بودن آنها و قابلیت بازیافت بالای الیاف گیاهی است. همچنین، کاغذ تولید شده از این مواد به راحتی قابل چاپ، نوشتن و مصرف در صنایع مختلف است. به علاوه، مواد گیاهی معمولاً دوستدار محیطزیست هستند و در مقایسه با مواد مصنوعی، تجزیهپذیری بیشتری دارند.
بزرگترین وارد کننده کاعذ کیست؟
بزرگترین واردکننده کاغذ در جهان معمولاً چین است. این کشور به دلیل تقاضای بالا برای کاغذ و محصولات مرتبط، به یکی از بزرگترین بازارهای واردات کاغذ تبدیل شده است. سایر کشورها مانند ایالات متحده و آلمان نیز در بین واردکنندگان بزرگ کاغذ قرار دارند، اما چین به خاطر حجم بالای تولید و مصرف، در صدر این لیست قرار دارد.
اصلیترین مواد برای کاغذ درست کردن چیست؟
اصلیترین مواد برای تولید کاغذ شامل الیاف گیاهی است. مهمترین منابع این الیاف عبارتند از:
- چوب: الیاف چوبی که از درختان تهیه میشوند، به عنوان ماده اصلی در تولید کاغذ استفاده میشوند. چوب درختانی مانند کاج، صنوبر و راش معمولاً به کار میرود.
- الیاف غیرچوبی: شامل گیاهانی مانند کتان، کنف و مازوت است که به دلیل خصوصیات خاص خود، در تولید کاغذ با کیفیت بالا کاربرد دارند.
- آب: آب به عنوان یک حلال ضروری در فرآیند تولید کاغذ به کار میرود و برای ایجاد خمیر کاغذ و شکلدهی آن ضروری است.
- مواد شیمیایی: برای فرآیند سفید کردن و افزایش کیفیت، از مواد شیمیایی مانند کلر و دیاکسید کلر استفاده میشود.